|
Metoda Dobrego Startu (MDS) ma już dość długą historię. Pierwowzorem MDS była metoda Le Bon Deport ( w tłumaczeniu na j. polski : dobry odjazd, start), opracowana we Francji. Metoda ta znalazła wielu zwolenników w różnych ośrodkach na świecie. Pierwszej próby adaptacji metody Bon Depart do warunków polskich dokonała Marta Bogdanowicz.
Metoda Dobrego Startu jest metodą wzrokowo – słuchowo – ruchową, angażującą uczenie się polisensoryczne, w której istotna rolę odgrywają trzy elementy:
i liter, zharmonizowanych z rytmem piosenki).
Założeniem Metody Dobrego Startu jest jednoczesne rozwijanie funkcji:
W jej założeniach leży koordynowanie czynności słuchowo – wzrokowo – ruchowych i harmonizowanie wszystkich funkcji psycho - motorycznych. Ćwiczenia te prowadzą do usprawniania : · uwagi · percepcji · pamięci · wyobraźni słuchowej i wzrokowej · motoryki i koordynacji wzrokowo słuchowo – ruchowej.
Metoda Dobrego Startu kształci też zdolność rozumienia i posługiwania się symbolami abstrakcyjnymi, co ma szczególne znaczenie dla dzieci rozpoczynających naukę szkolną, w tym czytanie, pisanie i liczenie. Zespołowa forma prowadzenia zajęć ułatwia nawiązanie kontaktów społecznych i uczy współdziałania dzieci, które mają trudności w przystosowaniu społecznym lub są zaburzone emocjonalnie. Doskonalenie integracji percepcyjno – motorycznej i kompetencji językowych ułatwia naukę czytania i pisania wszystkim dzieciom. Natomiast wyrównywanie dysharmonii rozwojowych w przypadku dzieci „ ryzyka dysleksji” może skutecznie zapobiegać powstawaniu niepowodzeń szkolnych. W przypadku dzieci opóźnionych w rozwoju udział w ćwiczeniach służy rehabilitacji zaburzeń rozwoju psychomotorycznego i pomaga im zmniejszyć trudności w opanowaniu skomplikowanych umiejętności szkolnych.
Metoda Dobrego Startu ma wielostronne zastosowanie w pracy z dziećmi. Jest wykorzystywana w przedszkolach, szkołach, ośrodkach leczniczo – pedagogicznych i w domu. Może być stosowana w odniesieniu do dzieci o prawidłowym rozwoju psychomotorycznym, aktywizując ten rozwój.
W ramach przygotowania dzieci do podjęcia nauki szkolnej – ćwiczenia te można prowadzić w grupie przedszkolnej i w klasie z dziećmi, które rozpoczynają naukę czytania.
W programie wychowania przedszkolnego Metoda Dobrego Startu powinna występować wśród innych zajęć rozwijających funkcje percepcyjno – motoryczne, takich jak zajęcia plastyczne, zabawy ruchowe, gimnastyka, rytmika, zajęcia umuzykalniające, wyróżniające się swym specyficznym charakterem. Służy ona bowiem nie tylko usprawnianiu czynności poszczególnych analizatorów, uczestniczących w procesie czytania i pisania, lecz rozwija także współdziałanie między nimi, czyli koordynację wzrokowo – słuchową – ruchową. Dominacja ćwiczeń ruchowych, ciągłe zmiany pozycji, będące nieodzownym atrybutem rozwoju dziecka w tym wieku, to kolejny walor tego sposobu pracy.
Metoda Dobrego Startu jednocześnie kształci inne funkcje psychiczne: mowę, myślenie, zachowania społeczne i tym samym spełnia szereg postulatów zawartych w treściach programowych wszystkich działów wychowania w przedszkolu. Modyfikacja programu „Piosenki na litery” służy polisensorycznemu uczeniu liter alfabetu w procesie nauki czytania i pisania. Dzięki włączeniu w tok zajęć ruchowych muzyki i rytmu, ruchy dzieci stają się bardziej płynne i harmonijne, łatwiej zapamiętują nowe kombinacje, a zarazem pamięć staje się bardziej plastyczna. Powiązanie śpiewu, ruchu, muzyki i plastyki aktywizuje i uspakaja system nerwowy dziecka.
Stosowane formy to:
oraz samodzielne tworzenie wzoru w grupach dzieci 6 – letnich.
O wykorzystaniu piosenek do rysowania w grupach dzieci 3 – 4 – letnich zdecydowała przesłanka, która mówi o tym, że na osiągnięcia dojrzałości szkolnej przez dzieci 6 – letnie wpływa realizacja wszystkich zadań edukacyjnych, a więc realizowanych w grupie dzieci najmłodszych.
Zajęcia prowadzone Metodą Dobrego Startu przebiegają według stałego schematu i są dostosowane do potrzeb dzieci, z którymi pracujemy.
„ OD PIOSENKI DO LITERKI”
Z programu można korzystać pracując: - w klasie „0” - w klasie pierwszej - w zespole korekcyjno - kompensacyjnym w przedszkolu i szkole - w szkole specjalnej - z jednym dzieckiem.
W skład materiałów wchodzą: podręcznik, teczka z wzorami liter, karty ćwiczeń oraz obrazki do kolorowania, kasety z piosenkami, zeszyt z piosenkami w opracowaniu na fortepian.
Karty ćwiczeń- krótka charakterystyka Karty ćwiczeń opracowano tak, aby kolejne zadania sprzyjały rozwojowi określonych funkcji. Jako pierwsze umieszczono ćwiczenia usprawniające percepcję wzrokową i grafomotoryczną na materiale nieliterowym. Są to m.in.. zadania polegające na wyszukiwaniu różnic między obrazkami, wskazywaniu identycznych obrazków, kolorowaniu itp.
Ćwiczenia, które zamieszczono w drugiej kolejności, umożliwiają doskonalenie percepcji wzrokowej na materiale literowym, np. przez wyszukiwanie litery- jako elementu obrazka- wśród innych kształtów, wśród podobnych liter lub linii i pisanie po śladzie.
W każdej karcie ćwiczeń zadanie trzecie służy utrwalaniu umiejętności pisania litery. Podczas wykonywania zadania dziecko kreśli literę na niewielkiej, ograniczonej płaszczyźnie, niekiedy zapoznaje się z zasadami ortografii.
Ćwiczenie czwarte ma na celu kształtowanie umiejętności pisania litery w powiększonej liniaturze. Wykonując zadanie na karcie ćwiczeń, dzieci używają trzech różnych narzędzi graficznych: kredki, ołówka i mazaka. Zabieg ten ma na celu przygotowanie ręki di trudnej czynności pisania. Podczas opracowywania kart kierowano się powszechnie stosowaną w nauczaniu, umowną zasadą, zgodnie z którą litery odpowiadające samogłoskom wyróżnia się kolorem czerwonym, natomiast odpowiadające spółgłoskom- kolorem niebieskim.
Kilka wskazówek dla osób poznających Metodę Dobrego Startu Uzupełnianie kart pracy przez dzieci powinno być poprzedzone czynnościami przygotowującymi do pisania, a czynności te powinny być uporządkowane według stopnia trudności, a mianowicie: · prezentacja i omówienie litery; · wyklejanie litery np. plasteliną, skrawkami kolorowego papieru; · pokaz sposobu pisania litery i jednoczesne omawianie tej czynności; · uczenie się polisensoryczne- wodzenie palcem po wzorze; · pisanie litery na tacce z kaszą, na stole, w powietrzu; · pisanie litery na dużych powierzchniach; · pokaz pisania litery w liniaturze; Po zakończeniu ćwiczeń należy wspólnie z dziećmi omówić efekt ich pracy, kładąc nacisk na indywidualne osiągnięcia. Dzieci powinny podjąć próbę dokonania samooceny i wskazać te litery, które- ich zdaniem- napisały najlepiej.
Struktura zajęć prowadzonych Metodą Dobrego Startu ZAJĘCIA WPROWADZAJĄCE: 1. Powitanie. 2. Ćwiczenia orientacji w schemacie ciała i przestrzeni Ćwiczenia stwarzają okazję do utrwalania orientacji w przestrzeni, odróżniania kierunków: prawo-lewo, góra-dół, nad-obok. 3. Opracowanie piosenki i ćwiczenie funkcji językowych. Piosenka jako element wiążący większość zabaw ćwiczeń, rozwija kompetencje językowe- wiedzę z zakresu fonetyki, semantyki i syntaktyki. Ułatwia również rozumienie i operowanie symbolami, kształci procesy myślenia ucząc dzieci analizy , syntezy, porównywania, uogólniania i abstrahowania.
ZAJĘCIA WŁAŚCIWE: 1. Ćwiczenia ruchowe. Zabawa ruchowa nawiązująca do treści piosenki. W czasie tych zajęć zaczynamy od kształcenia ruchów całego ciała (motoryka duża), a następnie prowadzimy usprawnienie ruchów ręki (motoryka mała). 2. Ćwiczenia ruchowo- słuchowe W ćwiczenia te zaangażowane są dwa analizatory: kinestetyczno-ruchowy i słuchowy. Są to ruchy wykonywane jedną ręką: pięścią, dłonią, palcami, łokciem i całym ciałem w rytm śpiewanej piosenki. Początkowo wykonywane w tym samym miejscu, a potem w różnych układach przestrzennych. 3. Ćwiczenia ruchowo- słuchowo- wzrokowe -demonstrowanie litery -pokaz sposobu pisania litery -polisensoryczne uczenie się litery -reprodukowanie litery.
ZAJĘCIA KOŃCOWE: 1. Ćwiczenia wyciszające Scenariusze w podręczniku proponują między innymi wykorzystanie na tym etapie instrumentalnej wersji piosenek.
POMOCE DO ZAJĘĆ: 1. Do zajęć wprowadzających: konkretne przedmioty związane z treścią piosenki, obrazek ilustrujący treść. 2. Do ćwiczeń ruchowo- słuchowych: woreczki, wałeczki, sznurki, gumy wstążki, szarfy, balony instrumenty muzyczne lub przedmioty mogące je zastąpić. 3. Do ćwiczeń ruchowo – słuchowo - wzrokowych: wzór lub litera napisana grubym mazakiem, taca z materiałem sypkim, arkusz papieru, karty ćwiczeń, mazaki, kredki itp.
Podsumowując: Dziecko łącząc różne rodzaje aktywności śpiewa, dotyka, słucha, rysuje, pisze, wykonuje ćwiczenia relaksacyjne i ruchowe. Ciągłe zmiany ćwiczeń pomagają opanować litery, wspomagają ten trudny dla 6-latka proces. W wyniku tego następuje integracja wzrokowo – słuchowo – dotykowo – ruchowa. Jest to niezbędne do prawidłowego opanowania umiejętności czytania i pisania.
BIBLIOGRAFIA M. Bogdanowicz, D.Szlagowska, „Piosenki do rysowania”, Wydawnictwo Fokus, Gdańsk 1996. L. Szydłowska, H. Woziwodzka, „ Innowacja pedagogiczna polegająca na wyrabianiu u dzieci w grupach młodszych gotowości do podjęcia nauki szkolnej z wykorzystaniem metody dobrego startu”. Toruń 1996. M. Bogdanowicz, „ Metoda Dobrego Startu”. WSiP Warszawa 2004 . M. Bogdanowicz, „Metoda Dobrego Startu w pracy z dzieckiem w wieku od 5 do 10 lat” Warszawa 1989. |
|
.png){kind=small}