|
Postawy rodzicielskie Znaczenie środowiska rodzinnego dla jednostki jest ogromne. Wiele zależy od tego, jaka jest rodzina, do której dziecko należy, w której dorasta. Zatem nie ulega wątpliwości, że rodzina stanowi dla dziecka najlepsze naturalne środowisko rozwojowe, dzięki możliwości otoczenia go indywidualną opieką i zaspokojenia jego potrzeb, stwierdza M. Ziemska. Do podstawowych potrzeb zaliczamy potrzebę bezpieczeństwa, ciepła i miłości. Następna potrzeba to potrzeba samo urzeczywistnienia, wyrażająca się u małego dziecka aktywnością w zakresie poznania i działania. Z potrzebą samo urzeczywistnienia łączy się potrzeba szacunku dla rozwijającej się jednostki, jej wysiłków i osiągnięć na miarę wieku rozwojowego. Ostatnią z potrzeb dziecka, którą należy wymienić jest potrzeba wzoru. Przejawia się ona najdobitniej w okresie, gdy dziecko naśladuje czynności i zachowanie osób z bliskiego otoczenia. Według M. Ziemskiej zaspokajanie potrzeb zależy od uczuciowego ustosunkowania się rodziców do dziecka, czyli od postaw rodzicielskich. Niewłaściwy klimat uczuciowy i czynniki patologiczne w strukturze rodziny oraz w stosunkach między jej członkami są przyczyną zaburzeń w zachowaniu dziecka. Dlatego zdaniem M. Ziemskiej badanie środowiska rodzinnego i postaw rodzicielskich stanowi ważne ogniwo w poznaniu czynników warunkujących rozwój i zachowanie dziecka. Na pierwsze miejsce wysuwa się znaczenie wzajemnych stosunków emocjonalnych między członkami rodziny, a szczególnie postaw rodziców wobec dziecka. One bowiem określają atmosferę uczuciową, jaka otacza dziecko w domu rodzinnym. Co to jest postawa rodzicielska?
postawy jako tendencji do zachowania się w specyficzny sposób wobec jakiejś osoby, sytuacji czy problemu, czyli ogólniej mówiąc, jakiegoś przedmiotu, na który jest skierowana.
do zachowania się w pewien specyficzny sposób w stosunku do dziecka, stwierdza M. Ziemska.
że jest takie czy inne.
I właśnie przez to działanie, przez zachowanie rodziców wobec dziecka, a także przez to, co mówią o dziecku – możemy poznać ich postawę rodzicielską.
Jakie rodzaje postaw rodzicielskich można wyróżnić z bogactwa zachowań rodziców wobec dziecka niepełnosprawnego?
podał Kanner. W swej praktyce lekarskiej zwrócił uwagę na wpływ postaw rodziców na zaburzenia zachowania swych małych pacjentów.
Nie obejmuje obojętności uczuciowej lub separowania się rodziców, czyli „biernego odtrącenia”.
tj. Slater, Anna Roe, Schaeffer, Baldwin, Kalhorn, Breese. Typologie w/w autorów uwzględniają przede wszystkim postawy rodziców niepożądane ze względu na rozwój dziecka, ze szkodą dla postaw pożądanych.
że o wiele mniej jest zachowań rodzicielskich korzystnych niż niekorzystnych.
od akceptacji dorywczej, przypadkowej.
rodzicielskich. A przecież ze względu na wpływ postaw rodziców na zachowanie i kształtowanie się osobowości dziecka, postawy pożądane wychowawczo powinny być dostrzegane, wyróżniane i doceniane nie mniej niż postawy wychowawczo niepożądane.
do czynienia, musimy określić dystans emocjonalny, dzielący rodziców od ich dzieci, oraz stopień dominacji rodziców nad dziećmi.
postaw rodzicielskich lub jednej przeciwstawnej im – pozytywnej.
leży na ogół, bądź nadmierny dystans uczuciowy wobec dziecka, bądź nadmierna koncentracja na nim.
w kilku charakterystycznych formach.
postaw rodzicielskich lub jednej przeciwstawnej im – pozytywnej.
leży na ogół, bądź nadmierny dystans uczuciowy wobec dziecka, bądź nadmierna koncentracja na nim.
w kilku charakterystycznych formach.
porządku” bez wnikania w jego potrzeby czy motywy jego zachowania (rodzice „przeciw dziecku”) lub też – unikanie.
(rodzice „poza dzieckiem” czy „obok”, ale nie „ku dziecku”).
i sztywne dążenie do korygowania zachowania dziecka (rodzice „nad dzieckiem”), albo trzymanie dziecka przy sobie i ograniczenie innych kontaktów społecznych (rodzice „przy dziecku”).
typy nieprawidłowych postaw rodzicielskich. Są to postawy: - odtrącająca - unikająca - zbyt wymagająca - nadmiernie opiekuńcza
w jakim każda z nich może wpływać na kształtowanie się zachowania i pewnych rysów osobowości dziecka.
psychicznych i społecznych potrzeb dziecka stanowią warunki sprzyjające rozwojowi pewnych cech jego zachowania. Wpływ wymienionych postaw na rozwój moralno-społeczny osób niepełnosprawnych intelektualnie
wszystkich zachowań dziecka i potrafią mu się przeciwstawić.
a nie wszystkich cech jego charakteru.
że jest to niemożliwe do zrealizowania.
i angażują się w jego zabawę i pracę. Chętnie nawiązują z nim kontakt, odczuwają przyjemność, przebywając z dzieckiem. Rodzice ci:
Wśród środowisk wychowawczych naturalnych szczególne znaczenie dla rozwoju i wychowania młodej generacji ma więc rodzina. W rodzinie dokonuje się podstawowy proces wychowania dziecka i wprowadzenia go w krąg kontaktów społecznych. Każda rodzina spełnia określone zadania, które w literaturze przedmiotu zwane są funkcjami rodziny. Funkcje te można rozpatrywać ze względu na zadania rodziny spełnione na rzecz jej członków i zadania w stosunku do społeczeństwa.
Wśród funkcji należących do rodziny M. Ziemska wymienia: 1) funkcja prokreacyjna – (jedyna grupa społeczna rozszerzająca się dzięki funkcjom biologicznym); 2) funkcję produkcyjną – dostarczenie społeczeństwu pracowników; 3) funkcję usługowo-opiekuńczą (zapewnienie członkom wyżywienia, mieszkania, odzieży, opieka nad dziadkami); 4) funkcję socjalizującą (wzrastanie dziecka w rodzinie, jak i dostosowywanie się małżonków do siebie); 5) funkcję psychohigieniczną (zapewnia członkom poczucie stabilizacji , bezpieczeństwa, równowagi emocjonalnej, warunków do rozwoju osobowości, szczególnie dziecka, a także pozostałych członków rodziny).
Z tych funkcji wynika, że dziecko wzrasta w „zdrowej” – wypełniającej wymienione zadania rodzinne, otrzymuje uczucia miłości macierzyńskiej i ojcowskiej, obdarzając z kolei swoim uczuciem rodziców. Rodzina jako jedyna grupa społeczna stwarza dziecku niepowtarzalne warunki, rozwoju psychicznego, moralnego społecznego, a także możliwości wyrównania postaw emocjonalnych.
proces wchodzenia nieletnich w życie społeczne bywa często zaburzony, trudności wychowawcze sygnalizowane są dość powszechnie.
szczególne zadania wychowawcze spadają na rodzinę.
w sposób naturalny przyswaja wartości kulturalne, etyczne i społeczne.
a tym samym wpływa i na rozwój społeczeństwa.
zrozumienia dziecko znajduje pełne poparcie, poczucie bezpieczeństwa i możliwość przeżywania szczęśliwego dzieciństwa.
odbija się to wtedy ujemnie na funkcjonowaniu i losach zarówno jednostek, jak i społeczeństwa.
funkcjonowanie rodzin oraz tworzenie warunków dla prawidłowego funkcjonowania. Rodzina powinna być chroniona, wspierana. Każde jej zakłócenie może bowiem być źródłem bólu i nieszczęść.
BIBLIOGRAFIA Gałkowski T.,Dzieci specjalnej troski, Warszawa 1972. Grzesiuk L., Psychoterapia. Szkoły, zjawiska, techniki, specyficzne problemy, Warszawa 1994. Kielin J. Praca z rodzicami dzieci upośledzonych umysłowo, Gdańsk 2003. Sytuacja życiowa dziecka niepełnosprawnego w rodzinie, pod red. Ossowski, Bydgoszcz 1993. Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, pod red. Obuchowska, Warszawa 1995. |
|
.png){kind=small}